Liturgiczna Służba Ołtarza
STATUT
Liturgicznej Służby Ołtarza w parafii pw. Św. Józefa oblubieńca NMP w Pruszkowie.
Wchodzi w życie 13 maja 2021 roku we wspomnienie Matki Bożej Fatimskiej.
I UWAGI OGÓLNE
- Niniejszy statut definiuje najważniejsze zasady funkcjonowania Służby Liturgicznej Ołtarza . Pozostałe ustalenia są przekazywane wewnątrz wspólnoty. W szczególnych przypadkach ks. Opiekun lub zarząd LSO może dopuścić ustępstwa od statutu.
- Posługa ministranta to zajęcie jedno z najpiękniejszych i najcenniejszych. Kapłan zastępuje miejsce Jezusa Chrystusa, więc też i ministrant nie jemu, ale Jezusowi Chrystusowi usługuje podczas mszy i nabożeństw. Każdy ministrant jako chrześcijanin ma obowiązek służyć w każdą niedzielę, natomiast przyjęcie posługi ministranta wymaga od niego większego umiłowania Eucharystii, co wiąże się ze służbą w tygodniu wedle przyjętych zasad we wspólnocie LSO.
- Zasadzie posługi przy ołtarzu przyświeca troska o bliźniego i wzajemna pomoc. Dlatego z zasady, starsi ministranci pomagają młodszym i uczą ich poszczególnych posług w liturgii.
- Ministranci i lektorzy służący przy ołtarzu, powinni być w stanie łaski uświęcającej, aby móc zawsze przyjąć Pana Jezusa do swego serca!
- W kościele, który jest miejscem świętym, w czasie mszy świętej i poza nią obowiązuje postawa pełna czci i szacunku.
- Miejsce ministranta jest w prezbiterium, a nie w nawie.
- Być ministrantem to nie tylko służba przy ołtarzu, ale także świadectwo chrześcijańskiej postawy w domu, w szkole i na podwórku.
II FUNKCJONOWANIE WSPÓLNOTY
- Na czele wspólnoty stoją ks. Opiekun i Prezes, będący ze sobą w stałym kontakcie.
- Prezesa wybiera całe grono ministrantów na jednej z wrześniowych zbiórek zgodnie z ustaloną procedurą. Zbiórkę tą należy poprzedzić Mszą Świętą w intencji: „O Boże Błogosławieństwo dla Liturgicznej Służby Ołtarza oraz właściwy wybór Prezesa LSO”. ( w okresie przejściowym, kiedy jest wdrażany statut lata 2021/2022 i 2022/2023, p.o. prezesa wybiera ks. Opiekun)
- Do współpracy Prezes dobiera sobie Wiceprezesa.
- Na czele podzielonej na grupy wspólnoty stoją szefowie grup - Animatorzy, będący odpowiedzialni przed opiekunem i prezesem.
- Grupy ministrantów przyporządkowane są do danego dnia tygodnia, zmieniając dzień służby, zmieniamy również grupę.
- Osoby we wspólnocie ministranckiej i ich posługi.
a) Ksiądz Opiekun – głoszenie Słowa Bożego, sprawowanie sakramentów, troska o liturgię oraz opieka nad ministrantami i lektorami (podobnie jak w szkole wychowawca klasy); koordynowanie funkcjonowania wspólnoty; podliczanie punktacji; prowadzenie strony internetowej (we współpracy z Ministrem Strony Internetowej).
Kadencja: bezterminowa (tzn. do czasu zakończenia kierowania wspólnotą).
Ks. Opiekun zgodnie z instrukcją „Redemptionis sacramentum” jest odpowiedzialny za kierowanie świętą liturgią, co zostało przedstawione w pierwszym rozdziale Instrukcji2. Wyliczono tu następującą hierarchię odpowiedzialności: Stolica Apostolska (RS 14-17); biskup diecezjalny (RS 19-25); konferencja episkopatu (RS 26-28); prezbiterzy (RS 29-33); diakoni (RS 34-35).
b) Prezes – reprezentowanie wspólnoty; rozdzielanie asyst (w miarę możliwości wraz z ceremoniarzem danej liturgii); koordynowanie zbiórek; dbanie o to, aby wspólnota żyła – w łaczności z opiekunem, animatorami, ceremoniarzami, lektorami, ministrantami; wychodzenie z inicjatywą różnych aktywności pozaliturgicznych, wyjazdów wakacyjnych i innych - zarządzanie wspólnotą. Podlegają mu wszyscy Animatorzy i funkcyjni (oraz cała wspólnota LSO).
Kadencja: 1 rok (od wyborów we wrześniu do wyborów we wrześniu).
c) Animatorzy
Wszystkich Animatorów wybiera ks. Opiekun wraz z Prezesem. Jeśli to możliwe, każdy Animator powinien przed wybraniem go przejść Kurs Animatora. Jego posługa wymaga nienagannego zachowania, dawania odpowiedniego przykładu młodszym ministrantom oraz troski o osobisty rozwój duchowy.
Animator liturgiczny – przeprowadzanie zbiórek praktycznych (dla ministrantów i lektorów), nauka czynności praktycznych. Może nim zostać jeden z Ceremoniarzy lub osoba posiadająca odpowiednią wiedzę praktyczną.
Kadencja: bezterminowa (tzn. do czasu odejścia ze wspólnoty lub rezygnacji z pełnionej funkcji).
Animator ministrantów – przeprowadzanie zbiórek formacyjnych dla ministrantów oraz aspirantów i kandydatów.
Kadencja: bezterminowa (tzn. do czasu odejścia ze wspólnoty lub rezygnacji z pełnionej funkcji).
Animator lektorów – przeprowadzanie zbiórek formacyjnych dla lektorów. Powinna być to osoba z dużym doświadczeniem, odpowiednia do tego zadania. Może nim być ks. Opiekun. Nie musi być to członek LSO. W razie potrzeby można na tą funkcję poprosić np. jakiegoś doświadczonego w wierze studenta z innej wspólnoty.
Kadencja: bezterminowa (tzn. do czasu odejścia ze wspólnoty lub rezygnacji z pełnionej funkcji).
Animatorzy otrzymują książki (materiały), na podstawie których prowadzą spotkania. Zaleca się książki: Damian Gruchlik „Przystąpię do ołtarza Bożego. Zbiórki z kandydatami na ministrantów” oraz Grzegorz Duszyński, Paweł Malak „Radość ze służby. Zbiórki z ministrantami”.
Animatorów do tych samych zadań może być kilku (np. Animator liturgiczny 1, animator liturgiczny 2) – w takiej sytuacji mogą podzielić się zadaniami, wzajemnie się wspierać itd. Każdy kolejny animator podlega Animatorom wcześniej wybranym (np. animator liturgiczny 2 podlega animatorowi liturgicznemu 1).
d) Minister Diakonii Modlitwy – kierowanie Diakonią Modlitwy; dbanie o nieprzerwaną modlitwę w intencji wspólnoty LSO.
Kadencja: 1 rok (od wyborów we wrześniu do wyborów we wrześniu).
e) Wiceprezes – pomaga prezesowi, pełni funkcję zastępcy Prezesa w czasie jego nieobecności.
Kadencja: 1 rok (od wyborów we wrześniu do wyborów we wrześniu).
f) Pozostałych funkcyjnych wybiera wedle potrzeby ks. Opiekun lub Prezes (po wybraniu go na jednej z wrześniowych zbiórek). Mogą to być m.in. Minister Sportu i Wyjść integracyjnych, Minister Strony Internetowej, Sekretarz, Minister Egzaminu Ministranckiego.
- Zbiórki ministranckie dla ministrantów i lektorów odbywają się według następującego harmonogramu:
· W pierwszą sobotę miesiąca nie ma zbiórki.
· Pierwszy piątek miesiąca – jest to dobra okazja do spowiedzi,
· Pierwszy czwartek miesiąca – Msza Św. i spotkanie.
-
- 2x w miesiącu – zbiórka praktyczna (prowadzi animator liturgiczny lub ks. Opiekun)
- 1x w miesiącu – zbiórka formacyjna (prowadzi animator formacyjny lub ks. Opiekun)
- Zbiórki odbywają się w miarę możliwości i potrzeb naprzemiennie: zbiórka praktyczna, zbiórka formacyjna, praktyczna, formacyjna, itd.
- Raz na 2-3 miesiące, zamiast standardowej zbiórki, organizowana jest zbiórka integracyjna.
- W miarę możliwości raz w ciągu roku, w okresie od Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego do zakończenia roku szkolnego, należy przeprowadzić Egzamin LSO. Egzamin powinien być osobny dla ministrantów oraz lektorów i powinien być podzielony na część teoretyczną i praktyczną. Egzamin jest sprawdzeniem wiedzy zdobytej w ciągu całego roku. Jego celem jest zmotywowanie do głębszego zapoznania się z wiedzą teoretyczną i czynnościami praktycznymi.
III SPOTKANIA ZARZĄDU
- Zarząd LSO składa się z ks. Opiekuna, Prezesa i Wiceprezesa, Animatora Lektorów.
- W sprawach zwyczajnych lub mniejszej wagi zarząd spotyka się w składzie podstawowym (z możliwością zaproszenia na spotkanie innych potrzebnych osób).
- W sprawach bardzo ważnych zarząd spotyka się w składzie rozszerzonym. W jego skład powinni wejść: Ceremoniarz (przynajmniej 1), Animatorzy (przynajmniej po jednym z każdej z prowadzonych grup LSO) oraz odpowiedni funkcyjni (związani z omawianymi sprawami).
- Podczas spotkań zarządu w składzie rozszerzonym każdy z uczestników ma prawo do wypowiedzenia się. Gdyby doszło do głosowania, obowiązuje ustalony system punktacji (porządku obrad), a ostateczną decyzję zatwierdza ks. Opiekun.
- System punktacji(porządku obrad):
- Ks. Opiekun – zatwierdza ostateczną decyzję.
- Prezes – 1 pkt
- Animator – 1 pkt
- Ceremoniarz – 1 pkt
- Wiceprezes – 0,5 pkt
- Osoba funkcyjna – 0,5 pkt.
- Na spotkaniach zarządu ustala się plan funkcjonowania wspólnoty LSO oraz wytycza się cele do zrealizowania.
IV DIAKONIA MODLITWY
- We wspólnocie LSO musi istnieć Diakonia Modlitwy.
- Jest to część wspólnoty LSO, do której należy każdy ministrant, który modli się w intencji naszej wspólnoty.
- Ponieważ LSO jest to wspólnota czynu, modlitwa jest niezbędnie potrzebna do funkcjonowania tej wspólnoty i niedopuszczenia do jej rozpadu.
- Sposób prowadzenia i działania Diakonii Modlitwy jest ustalany przez ks. Opiekuna, Prezesa i Ministra Diakonii Modlitwy.
V ZACHOWANIE MINISTRANTA W KOŚCIELE I ZAKRYSTII
- Ministranci i lektorzy przychodzą do służenia w odpowiednim czasie przed Mszą świętą lub nabożeństwem.
Msza w dzień powszedni i niedziela zwykła – 15 minut wcześniej.
Msza z asystą – 30 minut wcześniej.
Msza z obecnością biskupa – 45 minut wcześniej.
- 3 minuty przed wyjściem procesji ministranci i lektorzy odmawiają modlitwę przed służeniem. Prowadzi ją Ksiądz lub Prezes, Wiceprezes, bądź najstarszy lektor lub ministrant. Po modlitwie następuje cisza (sacrum silencium).
- Ministranci przy ołtarzu mają złożone ręce, nie rozglądają się i nie rozmawiają, zachowują się spokojnie i poważnie.
- Miejscem, gdzie ministranci ubierają alby i komże i oczekują na liturgię jest zakrystia ministrancka.
- Po mszy świętej ministranci i lektorzy wraz z Celebransem odmawiają modlitwę po służeniu, a następnie pomagają kościelnemu lub zakrystianinowi w uporządkowaniu prezbiterium oraz zostawiają porządek w zakrystii.
- Każdemu ministrantowi zaleca się zapoznanie z czytaniami z danego dnia przed przybyciem do kościoła.
- W miarę możliwości każdy ministrant włącza się w śpiew liturgiczny. Podczas liturgii słowa pieśni, a także jej melodia mają ogromną wartość.
VI SŁUŻBA LITURGICZNA
- Posługa liturgiczna odbywa się według wyznaczonego grafiku. Szczegóły znajdują się na stronie internetowej ministrantów oraz na tablicy ogłoszeń w zakrystii.
- W podanej kolejności: Prezes, Wiceprezes lub najstarszy stopniem lub najstarszy stażem ministrant wyznaczają funkcje liturgiczne.
- W posłudze w tygodniu pierwszeństwo mają ministranci z grupy danego dnia.
- Ministranci są zobowiązani do służenia przynajmniej raz w tygodniu. Ministranci, którzy rozpoczęli naukę w trzeciej klasie ósmej i starsi służą obowiązkowo raz w tygodniu (dzień powszedni i niedziela) według przyjętych zasad. Jeśli Mszę świętą poprzedza nabożeństwo, ministranci również w nim uczestniczą.
- Ministranci są ponadto zobowiązani do obowiązkowego służenia w asystach podczas parafialnych uroczystości, gdy mają wyznaczoną funkcję. Jeśli dzień pokrywa się z ich obowiązkowym służeniem lub nie mogą z przyczyn uzasadnionych służyć, zgłaszają to znacznie wcześniej opiekunowi, który rozwiąże ewentualny problem.
- Wszystkie funkcje na Mszach świętych wykonują ministranci, a w razie ich nieobecności - lektorzy. W niedzielę lekcje czytają lektorzy, a w tygodniu również kandydaci na lektorów i odpowiednio przygotowani ministranci światła.
- Liturgiczna Służba Ołtarza sumiennie zapoznaje się z grafikiem służenia codziennego i niedzielnego, który obowiązuje od września do czerwca.
- W miesiącach wakacyjnych ministranci i lektorzy pozostający w domach przychodzą służyć jak najczęściej.
- Każdą uzasadnioną nieobecność ministranci zgłaszają opiekunowi, a w razie jego nieobecności Prezesowi, ze znacznym wyprzedzeniem, zarówno w ciągu roku szkolnego, jak i w czasie wakacji. Każdą nieobecność usprawiedliwiamy.
VII PODZIAŁ, STROJE I ZADANIA MINISTRANTÓW
- Strój ministranta i lektora powinien być zawsze czysty i wyprasowany. Stroje zabieramy do domu lub zostawiamy w szafie w pokrowcu, przynosząc je na każdą mszę i nabożeństwo dbając jednocześnie o ich wygląd (świeżość). Lektorzy mogą zostawiać alby w zakrystii w szafie.
- Ministranci, aspiranci i lektorzy obowiązkowo uczestniczą w zbiórkach w wyznaczonych terminach.
- Ministranci przechodzą przez stopnie formacji ministranckiej, co wiąże się z funkcjami liturgicznymi oraz strojem.
a) Kandydaci na ministranta
- Przyjmowanie kandydatów na ministranta odbywa się poprzez zgłoszenie się do opiekuna ministrantów.
- Kandydat na ministranta zostaje aspirantem po upływie około trzech miesięcy
- Ubiorem kandydata jest biała szarfa.
- Kandydat przygląda się posłudze starszych ministrantów, ucząc się jej.
b) Aspiranci:
- Aspirant zostaje promowany na ministranta ołtarza po upływie około roku.
- Ubiorem aspiranta jest komża.
- Aspirant może używać gongu i dzwonków (pełni funkcje choralisty) oraz trzyma patenę.
c) Ministranci
- ministrant ołtarza: ustawia księgę, zanosi kielich zdejmując welon, podaje ampułki z wodą i winem oraz lavabo, a podczas aspersji nosi kociołek z wodą. Przy biskupie nosi insygnia – mitrę i pastorał. Nosi strój składający się z komży, kołnierza, sutanelli.
- ministrant światła: pełni funkcje ministranta księgi, turyferariusza, nawikulariusza, krucyferariusza i lucyferariusza. Nosi strój składający się z pełnej ministranckiej sutanelli z kołnierzem (tunika) i komżę.
- ministrantem światła zostaje ministrant ołtarza po upływie trzech lub mniej lat od promocji ministranckiej, gdy zadecyduje o tym opiekun.
d) Kandydaci na lektora (lektorzy nieustanowieni)
- Kandydatem na lektora może zostać ministrant światła w wieku 15 lat oraz uprzednio przygotowana do tego osoba w wieku (co najmniej) 15 lat.
- W wyjątkowych sytuacjach młodszy ministrant może zostać kandydatem na lektora.
- Kandydaci na lektorów uczęszczają na kurs lektorski.
- Ubiorem kandydata jest alba.
e) Lektor
- Ministrantem Słowa Bożego może zostać kandydat na lektora.
- Ubiorem lektora jest alba i krzyż lektorski.
- Ministrant Słowa Bożego pełni funkcje lektora: czyta lekcje, a także, w procesji, uroczyście wnosi Ewangeliarz.
- Lektor, który dobrze zna liturgię i przeszedł odpowiedni kurs może zostać ustanowiony ceremoniarze.
f) Ceremoniarz oficjalny
- Każdy ceremoniarz ustala skład asysty na liturgię, podczas której pełni funkcję mistrza ceremonii. Za zgodą ceremoniarza może zamiast niego zrobić to prezes lub inna wyznaczona osoba.
- Przydział funkcji mistrza ceremonii podczas liturgii w ciągu roku dokonują ceremoniarze oficjalni wraz z prezesem i księdzem opiekunem. Przy rozdzielaniu liturgii należy wziąć pod uwagę ceremoniarzy nieoficjalnych (parafialnych) i przydzielić im część asyst liturgicznych.
- Większe asysty (np. z biskupem, Triduum Paschalne) przypadają w pierwszej kolejności ceremoniarzom oficjalnym, którzy mogą zrzec się swojej funkcji na rzecz ceremoniarzy nieoficjalnych.
g) Ceremoniarz nieoficjalny:
- może pełnić funkcję mistrza ceremonii podczas liturgii za zgodą ceremoniarza oficjalnego oraz kapłana odprawiającego daną liturgię
- posługuje przede wszystkim podczas mniejszych celebr
- zostaje nim osoba posiadająca odpowiednie przeszkolenie i doświadczenie, która otrzyma zgodę księdza opiekuna na pełnienie tej funkcji.
5. Ustalanie asysty na większe celebracje liturgiczne.
Jeśli to możliwe, asysty ustalane są podczas zbiórek lektorskich. Wyjątkiem jest Triduum Paschalne. Asysty na Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wigilię Paschalną ustalają razem ceremoniarze tych trzech liturgii. W składzie osób ustalających może dodatkowo znaleźć się Prezes.
6. Na każdą celebrację liturgiczną zarówno podczas niedziel i uroczystości, jak i w dzień powszedni obowiązują: czyste długie spodnie, buty (w miarę możliwości nie sportowe), bluza bez kaptura lub schludny T-Shirt. Oprócz tego na niedziele i uroczystości: eleganckie i czyste buty, eleganckie spodnie, ładna koszula, może być marynarka. Ubrania powinny być w spokojnych (stonowanych) kolorach. Ubiór powinien być godny celebracji Mszy św.
Fryzura: włosy niefarbowane, mogą być ułożone na żel, ale nie postawione i nie za długie (twarz powinna być widoczna), twarz bez kolczyków.
VIII KARY I NAGRODY
- Wobec ministranta, który będzie lekceważył sobie swoje obowiązki ministranckie będą wyciągane konsekwencje:
- Ostrzeżenie od Opiekuna
- Rozmowa z Opiekunem
- Rozmowa z Rodzicami
- Rozmowa z ks. Proboszczem
- Zawieszenie w obowiązkach ministranta
- Wydalenie z grona ministrantów
- Te same zasady, co w punkcie 1., dotyczą także tych ministrantów, którzy poprzez swoją postawę poza służeniem i zbiórkami będą przynosili wstyd gronu ministranckiemu (kradzieże, palenie papierosów, picie alkoholu, stosowanie używek itp.)
- Na kolędę będą chodzili tylko ministranci, którzy sumiennie wykonują swoje obowiązki w ciągu roku i nie będą zagrożeni ocenami niedostatecznymi w szkole. Na rozdział kolęd wpływać będą całoroczne statystyki dyżurów i postawa w i poza kościołem.
- Co pewien czas, wśród wyróżniających się ministrantów, będą przyznawane nagrody przez opiekuna ministrantów.
IX PROCEDURA WYBORU PREZESA
- Kandydatem na Prezesa Ministrantów może zostać każdy ministrant, bądź lektor, który ukończył druga klasę gimnazjum i został zatwierdzony przez ks. Opiekuna. Na kandydata można zgłosić siebie lub kogoś innego.
- Wybory Prezesa Ministrantów są: tajne, powszechne, równe, bezpośrednie. Głosowanie przebiega poprzez napisanie na kartce nazwiska wybranego kandydata.
- Za liczenie głosów odpowiedzialna jest komisja skrutacyjna złożona z 3 wybranych przez Opiekuna ministrantów.
- Kworum podczas głosowania nad wyborem wynosi połowę liczby ministrantów znajdujących się na liście w dniu głosowania.
- Zwycięzcą zostaje ministrant, który otrzyma 50% + 1 głosów. W przypadku, gdy w 1 turze żaden ministrant nie zdobędzie 50%+1 głosów, do 2 (i każdej kolejnej tury) przechodzi 2 ministrantów z największą ilością głosów (ew. więcej, gdyby ilość głosów była identyczna).
X PUNKTACJA OBECNOŚCI I NIEOBECNOŚCI
- Służenie obowiązkowe w niedzielę +2 punkty.
- Służenie na Mszy św. niedzielnej poza wyznaczoną godziną +1 punkt.
- Służenie w tygodniu obowiązkowe +3 punkty.
- Służenie w tygodniu nieobowiązkowe +2 punkty.
- Służenie podczas nabożeństw +1 punkt.
- Służenie na dużych asystach +5 punkty.
- Służenie w wakacje +2 punkty.
- Obecność na zbiórce +2 punkty.
- Nieobecność na zbiórce 0 punktów.
- Pomoc dla LSO lub sumienne wypełnianie obowiązków od +1 do +10 punktów.
- Nieprzestrzeganie statutu i zasad ministranta od -1 do -10 punktów.
- Punkty rozdziela i podlicza ostatecznie ks. Opiekun.
- Minusowe punkty (wyłączając te za nieprzestrzeganie statutu i zasad ministranta) nie powinny być nigdy stosowane, gdyż prowadzą w bezpośredni sposób do odchodzenia ministrantów z LSO.
XI POPRAWKI
Statut może ulegać zmianie podczas zbiórek ministranckich oraz spotkań zarządu. Zatwierdzony musi być przez ks. Opiekuna. O zmianach w statucie informuje się całą LSO podczas zbiórek oraz na stronie LSO i tablicy w zakrystii.
XII SCHEMAT ASYST I NABOŻEŃSTW:
Nabożeństwo majowe
1. Co do posługi przypominam, że pierwszeństwo do posługi mają ministranci danego dnia oraz kierujemy się zasadą starsi uczą młodszych.
2. Wygląd nabożeństwa:
· Asysta wychodzi z zakrystii w kolejności: na początku procesji kadzidło i łódka, ministranci, celebrans(ksiądz). Po dojściu do ołtarza wszyscy przyklękają oddając cześć NS i klękają na stopniu, a ministranci którzy mają dzwonki i gong idą pełnić swoją funkcję. Kiedy ksiądz przyklęknie i wyjmuje Najświętszy Sakrament z tabernakulum, należy dzwonić dzwonkami aż do końca pieśni „Przed tak wielkim”.
· Podnoszą się ministranci kadzidła i łódki i podają je księdzu – następuje zasypanie oraz okadzenie, po tym ministranci kadzidła i łódki udają się do zakrystii i tam zostawiają na dole kadzidło. Wracają i uczestniczą w nabożeństwie.
· Następuje śpiew Litanii Loretańskiej,
· Kiedy ksiądz rozpocznie tzw. „czytankę majową” ministranci udają się po kadzidło i łódkę. Podczas pieśni przed błogosławieństwem następuje zasypanie i okadzenie. Następnie modlitwa prowadzona przez księdza. Podaje się ks. welon i zabiera go po błogosławieństwie.
· W zasadzie ministrant nie powinien okadzać NS przy błogosławieństwie, bo wcześniej zrobił to ksiądz. Ministrant kadzidła zostaje na swoim miejscu.
· Po zamknięciu tabernakulum wszyscy powstają, oddają cześć ołtarzowi , przyklękają przed NS i odchodzą do zakrystii w takim porządku jak na początku nabożeństwa.